دبیر شورای‌عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی، در دومین اجلاس بین‌المللی همکاری‌های اقتصادی ماکو 2025 که با حضور مقامات ارشد کشورهای عضو سازمان همکاری اقتصادی (اکو) و اتحادیه اقتصادی اوراسیا در منطقه آزاد ماکو برگزار شد، با اشاره به تحولات جهانی در نظم اقتصادی، بر لزوم بازنگری در رویکردهای اقتصادی کشورهای منطقه و تمرکز بر همکاری‌های منطقه‌ای به‌جای جهانی‌سازی تاکید کرد.

رضا مسرور، دبیر شورای‌عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی در این اجلاس گفت: در سال‌های اخیر، نظم جدیدی در اقتصاد جهانی در حال شکل‌گیری است. پس از رشد جهشی صادرات برخی کشورها مانند آمریکا از سال ۲۰۰۰، اکنون بسیاری از کشورها به این نتیجه رسیده‌اند که جهانی‌سازی مطلق پاسخگوی نیازهای اقتصادی امروز نیست و منطقه‌گرایی منطقی جای آن را می‌گیرد.

مسـرور با اشاره به ظرفیت‌های مغفول‌مانده در روابط اقتصادی میان کشورهای عضو اکو اظهار داشت: حجم تجارت ایران با کشورهای عضو اکو حدود ۲۸ میلیارد دلار است که نسبت به ظرفیت‌های موجود، عدد بسیار پایینی است. در حال حاضر، تنها حدود ۷ درصد از کل تجارت کشورهای اکو، به تجارت درون‌منطقه‌ای اختصاص دارد، در حالی که این میزان می‌تواند تا ۷۰ درصد افزایش یابد.

وی علت اصلی پایین بودن سطح تجارت را وجود موانعی همچون تعرفه‌های گمرکی بالا و ضعف زیرساخت‌ها دانست و با اشاره به توافقات تجارت آزاد با کشورهای عضو اتحادیه اوراسیا، تصریح کرد: اگرچه با ۵ کشور عضو اتحادیه اوراسیا توافقات تجارت ترجیحی داریم، اما کشورهای عضو اکو ۱۰ کشور هستند و نیاز به اراده‌ای جدی برای کاهش تعرفه‌ها و تقویت همکاری‌های اقتصادی در این حوزه وجود دارد.

دبیر شورای‌عالی مناطق آزاد و ویزه اقتصادی با تاکید بر لزوم تحول در نگاه و رویکرد اقتصادی کشورهای منطقه، گفت: سازمان اکو که با هدف افزایش رفاه اقتصادی در سال ۱۹۹۲ میلادی تاسیس شد، هنوز نتوانسته به سطح مطلوبی از همکاری اقتصادی درون‌منطقه‌ای دست یابد. یکی از پیشنهادهای ما، تشکیل صندوق سرمایه‌گذاری مشترک اکو برای توسعه زیرساخت‌های کلیدی در کشورهای عضو است.

مسرور ادامه داد: بسیاری از کشورهای عضو اکو مانند تاجیکستان و ترکمنستان، امکان اتصال به آب‌های آزاد را از طریق ایران دارند اما زیرساخت‌ها در این کشورها نیازمند توسعه جدی است. با راه‌اندازی صندوق سرمایه‌گذاری مشترک، می‌توان منابع مالی کشورها را در حوزه زیرساختی متمرکز کرد تا مسیرهای حمل‌ونقل، کریدورها و مسیرهای ترانزیتی به‌صورت پایدار توسعه یابند.

وی بر اهمیت توسعه همگرایی به جای واگرایی در شرایط جدید جهانی تاکید کرد و افزود: براساس سیاست‌های دولت و منویات مقام معظم رهبری(مدظله)، گسترش تجارت با همسایگان در اولویت قرار دارد. ما با کشورهای بزرگی چون ترکیه، روسیه، پاکستان، آذربایجان، ارمنستان، تاجیکستان و ترکمنستان ظرفیت‌های مشترک اقتصادی زیادی داریم که باید فعال شوند.

دبیر شورای‌عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی با اشاره به ضرورت اقدام عملی پس از این اجلاس، خاطرنشان کرد: صرف برگزاری اجلاس‌ها کافی نیست؛ باید جلسات تخصصی و برنامه‌ریزی‌شده با محوریت موضوعات مشخص اقتصادی برگزار شود. ما آماده مشارکت سرمایه‌گذاران خارجی در پروژه‌هایی مانند بانک‌های برون‌مرزی یا بورس بین‌الملل هستیم.

مسرور در ادامه تصریح کرد: پیشنهاد می‌دهیم نهادهای مالی کشورهای ترکیه، روسیه و پاکستان در بورس بین‌الملل ایران سهام‌دار شوند. این نه‌تنها فرصتی برای سرمایه‌گذاری است بلکه گامی مهم در مسیر پیوند اقتصادی کشورها محسوب می‌شود.

وی افزود: از سال ۲۰۱۶، جهان وارد مرحله تازه‌ای از تغییرات ساختاری اقتصادی شده است. کشورها نمی‌توانند از یکدیگر جدا باشند. ما در منطقه‌ای هستیم که ظرفیت‌های عظیمی برای همکاری دارد. پیشنهاد ما، تشکیل کارگروه‌های مشترک برای رفع موانع سرمایه‌گذاری و توسعه همکاری‌های اقتصادی است تا در اجلاس‌های آتی، شاهد نتایج ملموس و پیشرفت‌های جدی باشیم.

دبیر شورای‌عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی در پایان با قدردانی از حضور هیئت‌های خارجی، اجلاس بین‌المللی همکاری‌های اقتصادی ماکو ۲۰۲۵ را نقطه آغازی برای تحولی بزرگ در ساختار تجارت منطقه‌ای عنوان کرد و بر عزم ایران برای ایفای نقش فعال و محوری در همکاری‌های اقتصادی منطقه تاکید نمود.